WİLLİAM SHAKESPEARE VE
HAYATI
Dünya üzerinde
William Shakespeare ile ilgili çok az bir bilgiye sahibiz. Bunun yanı sıra
birçok söylenti var hayatı ile ilgili. Bildiklerimiz kilise, mahkeme ve
tapu kayıtları gibi resmi belgelerle çağdaşlarının onun kişiliği ve eserleri
hakkında yazdıklarına dayanır. Shakespeare
26 Nisan 1564’te Stratford-Upon-Avon’da doğmuş 23 Nisan 1616’da tine Stratford-Upon-Avon’da ölmüş, İngiliz bir Rönesans şairi ve
Tiyatro oyun yazarıdır. Bu 52 yıllık yaşantısında insanların değişmez
özelliklerini, dili çok iyi kullanarak anlattığı için yaşadığı çağdan bu yana
her ülkede oyunları sıkça sahnelenmiştir. Öyle ki yazdığı eserler de
kelimelerin ağızdan çıkarkenki oluşturdukları ses düzeylerine göre oyunlarını
yazmıştır, bu şekilde çok daha etkin bir başarı sağlamıştır.
Babası ticaretle uğraşan bir iş adamıydı. Okuduğu
okul tam belli olmamakla birlikte Stratfort daki orta okul da öğrenim gördüğü
söyleniyor. 18 yaşında kendisinden 8 yaş büyük 26 yaşında olan Anna Hathawey
ile evlenir; bu evlilikten önce bir kızı sonra bir oğlu daha sonra ikiz kız
çocukları olur. Okul yaşamından sonra 1952’ye kadar hiçbir bilgiye sahip
değiliz.
Bir tiyatro topluluğunda yazar ve oyuncu olarak çalıştığı biliniyor, bu sırada yılda ortalamam 2 oyun yazıyor ve oyunlarında küçük rollerde oynuyor. 1954’te Chamberlain topluluğunun önde gelen bir oyuncusu olarak biliniyor. O yıl oyunları yayımlanıyor. Yazdığı oyunlar halk tarafından beğeniliyor çünkü dönemin bütün özelliklerini çok iyi bir biçimde yansıtıyor, bu durumda kazancıda git gide artıyor.
Kraliçe 1. Elizabeth dönemimin sonlarında
varlıklı bir hayat sürdüğü, kendi oyun topluluğu için 1599 da Londra da
yaptırılan Globe tiyatrosunun hisselerinin bir bölümünü almasından biliniyor. Londra
da birkaç yıl daha kalıyor sonra
Stratfort’a dönerek burada yaşama başlıyor ve büyük olasılıkla son oyunlarını
burada yazıyor.
William Shakespeare’in güçlü bir komedi dili
vardır ve trajedileri insanın tüylerini diken diken eder. İzleyicilerin Shakespeare
de sevdiği şey onun karakterlerinin kitap karakterleri gibi değil aksine
yaşamda olan kişiler olmasıdır. Hamlet en ünlü karakteridir, çünkü gerçek yaşamda
olduğu gibi hiçbir zaman tam olarak anlaşılmayan her çağda yoruma açık olmasıdır.
William Shakespeare, 23 Nisan 1616’da
Stratfort’ta, Ben Jonson ile birlikte katıldığı bir şölenin ardından hayata
gözlerini kapar. Eserlerinin birçoğu Türkçe’ye çevrilerek, Türkiyede de
sergilenmiştir. Bazı oyunlarının beyaz perde de sinema filmleri de çekilmiştir.
BAZI OYUNLARI
Bir Yaz Gecesi Rüyası
Bir büyü ve yanlışlıklar komedisidir. Atina
yakınlarındaki bir koruda yollarını şaşıran dört sevgili, Periler Kralı Oberon
ile kavgacı hizmetkârı Puck'ın büyüsüne kapılırlar. Kentten bir grup işçi de,
gözden uzak bir yerde oyunlarını prova etmek için koruya gelir. Onlar da
perilere katılırlar ve ortaya bir sürü karışıklık ve komik durum çıkar. Sonunda
her şey düzelirse de, en komik sahne işçilerin Dük Theseus'un düğün şöleninde
oyunlarını oynadıkları sahnedir.
On ikinci Gece
Yine bir yanlışlıklar komedisidir. Kadın kahraman
Viola ve onun ıkız kardesının gemisi yabancı bir ülkenin açıklarında batar.
Erkek kılığına giren ve "Cesario" adını alan Viola, ülkenin
yöneticisi Dük Orsinonun hizmetine girer. Bu arada kaybolan erkek kardes de
yardım sever denızcıyle kardesını aramaktadır. Erkek kılığındayken Dük'e aşık
olur. Orsino'nun aşık olduğu zengin Kontes Olivia da "Cesario"ya
tutulunca durum karışır.
Romeo ve Juliet
Romeo ve Juliet birbirine kan davası olan iki ailenin
çocuklarıdır. Asla kabul edilemeyecek bir şey yapmışlar ve birbirlerine aşık
olmuşlardır. Bu oyun Shakespeare'in yazdığı en büyük trajedilerden biridir ve
sonunda Juliet istemediği başka bir adamdan kurtulabilmek için etkisi bir süre
sonra geçen bir zehir içer. Romeo ise Juliet uyanmadan önce onu görüp ölü
sandığından o da gerçek zehiri içer ve ölür. Bundan bir süre sonra uyanan
Juliet ise Romeo'nun öldüğünü görünce dayanamaz ve Romeo'nun hançerini
kendisine saplar.
Kral Lear
Shakespeare'in iyi evlat-kötü evlat olaylarını 2 ayrı
hikâyede işlediği oyunudur.
Macbeth
Macbeth, William Shakespeare'in en kısası olmasının
yanında en önemli trajedilerinden biridir. Tüm dünyadaki hem profesyonel hem de
amatör tiyatrolar tarafından sıkça sahneye konulur.
Oyunun, bir kısmı Raphael Holinshed'in ve İskoç
filozof Hector Boece'nin İskoç Kralı Mac Bethad (Macbeth) hakkında yazdıklarına
dayanır. Macbeth'in hikâyesi, genellikle güç düşkünlüğü ve arkadaşlara ihanet
konularında örnek bir hikâye olarak gösterilir.
Macbeth, çizgi romana uyarlanmış eserlerdendir.
Hamlet
Hamlet'te, babası öldükten sonra annesiyle evlenen
amcasının babasını öldürdüğünü öğrenen Danimarka Prensi Hamlet derin bir acıya
kapılarak öç almaya karar verirse de, bunu bir türlü gerçekleştiremez.
Shakespeare trajedilerinin en ateşlisi, ama belki de
en önemlisidir. Hamlet'in oyun boyunca tek arzusu babasının öcünü almaktır.
Sürekli planlar yapar fakat kendi iç çekişmesinden dolayı buna bir türlü
ulaşamaz. Bu plan uğruna eline geçen fırsatları da değerlendiremez. Hamlet'in
babasının katili olan Kral Claudius onu öldürmek istediğini anlar ve o da
Hamlet'i ülkeden İngiltere'ye göndermeye karar verir. Öcünü almak için tekrar
dönen Hamlet'e karşı, kendini tehlikede hisseden Claudius, Laertesle bir olup
Hamlet'i öldürmeye karar verir.Oyunun sonunda Hamlet; Claudius, Gertrude ve
Laertes ölür...
Antonius ve Kleopatra
Tutkulu bir aşkı ve tarihsel olayları veren bu
tragedyanın tarihi mi aşkı mı birinci plana aldığı hep tartışılır. Mısır'la
özdeşleşen Kleopatra'nın Antonius tutkusu, Roma imparatorluğu içindeki
karışıklıklar, Antonius'un Kleopatra'dan hem uzaklaşmak istemesi (belki de
bunun için Sezar'ın kız kardeşiyle evlenmesi) hem de her seferinde ona koşması,
iki yetişkin insanın birbirlerini vazgeçilmez kılıp aşkı acılarıyla,
saplantılarıyla yaşamaları. Antonius ve Kleopatra aşkın başyapıtlarındandır..
Othello
Othello Venedik'te yaşayan Mağripli zeki bir askerdir.
Mağripli, Desdemona adında, olağanüstü bir güzelliğe sahip olan bir kadınla
evlenir. Oyun, Othello'nun Kıbrıs'a, Osmanlı ile yapılacak olan şavaşta görev
almaya gitmesiyle şekillenmeye başlar. Othello'nun, emir eri olan Iago adındaki
hırslı ve mevki düşkünü asker tarafından kandırılmasıyla karısı Desdemona'yı
boğarak öldürmesi ve ardından Iago'nun tüm sinsi planlarının ortaya çıkmasıyla
sonuçlanır.
Titus Andronicus
Romalı komutan Titus ve ona düşman olan kraliçe
arasında geçen trajediyi anlatır. Kraliçenin yaptığı kötülüklere karşı Titus'un
sabrı ve intikam aşkı etkileyicidir...
III. Richard
Bunlardan ilki, rakiplerine ve düşmanlarına acımasız
davranan kötü ruhlu ve kambur Kral III. Richard'ı anlatan III.
Richard`dır. Kurbanları arasında Londra Kulesi'nde öldürülen iki
genç prens de vardır. Yaşamını yitirdiği Bosworth Field çarpışmasından bir gece
önce prenslerin ve öteki kurbanlarının hayaletleri uykusunda Richard'a görünür.
II. Richard, IV.
Henry Bölüm 1, IV. Henry Bölüm 2 ve V. Henry
Tarihsel oyunlarından bazıları bir dizi oluşturur: II.
Richard'ın Trajedisi, IV.
Henry, Bölüm 1, IV.
Henry, Bölüm 2 ile V. Henry
bir dörtlü dizidir. II. Richard'ın Trajedisiinde bir güçsüz kral
tahtından vazgeçerek tacını IV. Henry adını alan Hennry Bolingbroke'a bırakır. IV.
Henry, Bölüm 1 ve IV.
Henry, Bölüm 2 yeni kralın yönetimi sırasında sorunlar ve
ayaklanmalar baş gösterir; bu sırada kralın öz oğlu Prens Hal avare ve savurgan
bir yaşam sürer. Ama babasının ölümüyle tahta geçerek V. Henry adını alan
Prenses Halin döneminde düzen yeniden kurulur. VI. Henry'nin orduları Fransa'da
büyük zafer kazanır. Henry'nin Fransız prensesiyle evlenmesi her iki ülkeye de
barış getirir. başkası çok üzülürken o hep sevinçlidir.
Julius Caesar
Shakespeare'in,
konularını Eski Yunan ve Roma tarihinden alan oyunlarından en ünlüsü ise Julius
Caesar`dır. Bu oyunda dürüst ve erdemli bir kişiliği olan Brutus, Jül Sezar'ın kendisini Roma
imparatoru ilan etmesini önlemek amacıyla, arkadaşlarıyla birlik olup çok
sevdiği Jül Sezar'ı özgürlük adına öldürür. Ama bunun cumhuriyetin yok olmasını
önleyememesi üzerine de kendi canına kıyar.
Kış Masalı
Bu oyunlardan biri olan Kış Masalı'nda, Leontes
adlı bir kral hiçbir neden yokken karısı Hermione'yi kıskanır, karısıyla tüm
ilişkisini keser ve bebek yaşındaki Perdita adlı kızının yabani hayvanlara yem
olsun diye ıssız bir yere bırakılmasını emreder. Perditayı bir çoban kurtarır
ve büyütür. Sonunda kız, babasına geri döner. Kralın uzun yıllar boyunca
pişmanlıkla andığı ve öldü diye yas tuttuğu Hermione de geri döner, böylece
sonunda geçmişin hataları bağışlanır.
KAYNAKÇA
·
İnternet
·
Vikipedia
Hüseyin KAYAR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder